Có thể tôi là một người hay suy diễn, nhưng Resident Evil 4 Remake rõ ràng là biểu hiện của sự khác biệt giữa hai thế hệ game thủ, đặc biệt là đối với các nhân vật nữ.
Thiết kế Ashley trong Resident Evi 4, hay nhìn rộng hơn là các nhân vật nữ hiện đại, đã khác rất nhiều so với chính họ trong quá khứ. Độc lập hơn, mạnh mẽ hơn và ít dựa dẫm vào nam giới hơn, vậy đến cuối cùng nó là tốt hay xấu?
Ashley và chuyện bình đẳng giới của game
Thời điểm Resident Evil 4 ra mắt đã cách đây hơn 17 năm, có rất nhiều thay đổi về game cũng như góc nhìn của mọi người về nó. Tất nhiên trong bài viết này Góc hư cấu sẽ không nói tới những thứ hiển nhiên như đồ họa hay cải tiến lối chơi, mà tôi muốn bàn về một vấn đề khác chuyên sâu hơn, đó là thiết kế nhân vật hợp đi theo thời đại – hay nói đúng hơn là phù hợp với “góc nhìn tổng thể” bây giờ.
Ashley ở bản gốc là một con nhãi lắm mồm, vô tích sự và ăn tàn phá hại đúng nghĩa… cái này thì không có gì phải bản. Ashley của Resident Evi 4 Remake được đánh giá là đẹp hơn, vẫn báo đời nhưng ít ra là đỡ hơn nhiều, cơ mà cái thay đổi rõ nhất ở đây chính là phần từ eo trở xuống, hay nói chính xác là các pha Fan Service đã thành huyền thoại của cái game này.
Trong bài viết đánh giá Resident Evi 4 Remake thì tôi cũng nói về tạo hình Ashley, đó là trang phục gần như giữ nguyên, nhưng có một thay đổi cực lớn so với bản gốc, đó là Ashley giờ đây mặc quần bó sát vào đùi, chứ không phải váy ngắn như trước. Đầu tiên thì tôi cũng không hiểu làm như vậy có dụng ý gì, vì lúc đó cảm giác Ashley mới mặc quần tất, nhìn nó còn “hay ho” hơn nhiều, nhưng về sau ở mấy cảnh lặt vặt, thì mới biết nó đã thay đổi như thế nào.
Đầu tiên là sẽ không còn cảnh tia hàng từ dưới cầu thang lên nữa, vì Ashley bản mới sẽ di chuyển ra chỗ khác, chứ không đứng tên tại chỗ để cho bạn ngước lên nhìn như trước. Hơn nữa quần bó nhằm ngăn chặn hoàn toàn hành vi quay camera, đặc biệt là từ dưới lên trong photo mode.
Và điều mà tôi mới khám phá được nữa, là Ashley ở bản remake cũng sửa lại tư thế để tránh lộ hàng. Bạn có thể xem hình dưới để hiểu hơn (bản remake bên trái), nếu bản gốc cô ta bò bằng hai tay, thì bản mới chỉ đi khom khom mà thôi, lý do ra sao thì chắc ai cũng thấy cả rồi.
Một điểm nữa là Ashley giờ đây độc lập cực kỳ, thay đổi này khá nhỏ nhưng giờ đây cô ta có thể tự mình đẩy ngàm bẫy gấu khi lỡ dính, hoặc tự mình nhảy xuống khỏi mấy gờ tường nếu như chờ mãi mà Leon không ra đón. Điều này không hề có ở bản gốc, vì Ashley khi đó đúng nghĩa là một cục tạ tấn, với cái loa hét to lanh lảnh.
Tính cách của Ashley bản remake cũng thân thiện và chín chắn hơn nhiều, vì ở phần gốc cô ta bị ghét, phần nhiều là do thái độ có phần ngạo mạn và tiểu thư của mình. Bạn nhận thấy sự khác biệt rồi chứ, thiết kế của Ashley mới rõ ràng là cắt luôn Fan service, để người chơi chú trọng tới tính cách của cô ta, chứ không phải chỉ để câu khách rẻ tiền.
Điều này cũng có thể thấy ở mấy cái trang phục phụ, tôi nghĩ chỉ cần đưa hình ra thôi là quá đủ rồi nhỉ (bản gốc ở bên trái và bên phải là trang phục của bản remake). Rõ ràng là Capcom hay nói rộng hơn là game, đã khác biệt rất nhiều so với trong quá khứ rồi chứ, mà tôi khác chắc làm như vậy để tránh mấy cái tranh cãi phiền phức không liên quan về “nữ quyền” là chính.
Capcom thậm chí còn triệt tiêu luôn cả mấy phần thoại dễ gây hiểu lầm, trong Resident Evil 4, có khá nhiều câu đùa dạng khá tục nhắm vào cơ thể của Ashley. Thí dụ như trong lần đầu gặp mặt, anh chàng Luis Serra rất tự nhiên như ruồi nói một câu như sau:
– “Small world, eh? Well, I see that the President’s equipped his daughter with ballistics too”.
Và dĩ nhiên camera khi đó soi thẳng vào ngực của Ashley, nên bạn cũng có thể hiểu là cái phần “ballistics” là nói về cái gì rồi đấy.
Tương tự như vậy khi Leon và Ashley nhảy xuống khu xử lý rác thải, anh ta cũng rất thoải mái vừa đỡ gái đứng dậy vừa thổ ra như sau:
– “I knew you’d be fine if you landed on your butt.”.
Rõ ràng nếu xét theo tiêu chuẩn hiện nay, thì nói thẳng ra đây là những lời thoại mang đầy yếu tố quấy rối tình dục. Xét theo một mặt nào đó thì nó cũng khá hài hước, nhưng đặt trên phương diện của nữ giới (kể cả là nhân vật trong game), thì không được lành mạnh chút nào. Chính vì thế mà Capcom đã cắt sạch sành sanh, không còn một chút xíu tục tĩu nào cả nhé.
Dù sao thì với một game hành động như Resident Evil 4, thì việc có hay không Fan Service cũng chẳng khiến giá trị của nó giảm đi chút nào. Có chăng thì những fan ruột của bản gốc, sẽ thấy thiếu thiếu cái gì đó mà thôi, vì màn câu trai cuối game của Ashley cũng bị cắt luôn.
Về cơ bản khi càng ngày càng có nhiều các nhân vật nữ quan trọng, cũng như xu thế độc lập mạnh mẽ từ ngoài đời thực, thì rất khó để các nhà phát hành game có thể thiết kế như cũ được. Cơ mà “nữ quyền” thì còn dễ, nhưng khi dính tới “phân biệt chủng tộc” thì sao?
Giờ thì Capcom có dám remake phần 5 như cũ không?
Ngay sau khi Resident Evil 4 Remake thành công rực rỡ, đã có rất nhiều thông tin về việc phiên bản tiếp theo đã được lên kế hoạch, để xuất hiện trong khoảng 2 tới 3 năm nữa. Cái này thì chẳng có gì bất ngờ, nhưng thứ mà game thủ khá quan tâm, đó là liệu Capcom có dám giữ lại bối cảnh của phần 5, hay sẽ phải thay đổi nó để tránh các vấn đề “nhạy cảm” hay không?
Nói tới cốt truyện của Resident Evil 5 thì chắc ai cũng biết rồi, Wesker phát triển một mẫu Plagas cho riêng mình, để thành lập một đội quân lớn của bản thân, với tham vọng trở thành Chúa cứu thế cho nhân loại. Thực thà mà nói tôi không đánh giá cao cả cốt truyện lẫn lối chơi của Resident Evil 5, vì nó hoàn toàn là game bắn súng chứ chẳng phải kinh dị nữa, nhưng chúng ta đang nói tới thứ khác cơ – đó là phân biệt chủng tộc.
Bối cảnh của RE5 diễn ra tại Châu Phi, với đám dân làng bị nhiễm Plagas và lính đánh thuê là người da đen, trong khi đó nhân vật chính Chris Redfield là một gã trắng bóc cầm súng bắn vỡ đầu kẻ địch. Bạn cũng có thể hình dung ra được phần nào rồi đấy, một vụ “trắng” tàn sát “đen” điển hình. Thực tế thì ngay ở thời điểm game ra mắt, nó đã bị chỉ trích kịch liệt về vấn đề này rồi.
Cơ bản chắc chắn Capcom cũng chẳng có vấn đề gì với mấy thứ vớ vẩn này, vì Sheva cũng da đen cơ mà. Hãng cũng chẳng giải thích gì nhiều nhặn, chỉ đơn giản nói mấy khứa nào nghĩ tới mấy thứ như vậy, thì bản thân họ cũng có vấn đề rồi. Như ở trên Góc hư cấu đã chỉ ra những khác biệt giữa Ashley cũ và mới, thì liệu sau hơn 10 năm, Resident Evil 5 có “dám” không quan tâm nữa hay chăng.
Nhưng nếu Resident Evil 5 Remake có ra mắt, thì cũng phải là vài năm nữa, ai mà biết tới lúc đó mọi thứ đã thay đổi đến thế nào. Ví dụ rõ ràng như các chỉnh sửa của RE4 và bản Remake, có thể những câu thoại, soi hàng hay nhìn dưới váy của Ashley vào năm 2005 nó rất hài hước và vui nhộn, nhưng sang 2023 thì trở nên tục tĩu và mang đầy yếu tố khinh thường phụ nữ.
Góc nhìn khác nhau qua từng thời kì, nên cũng không thể nói Resident Evil 4 (2005) cố tình hạ thấp phụ nữ được, đơn giản nó chỉ là những câu đùa không hại tới ai và một chút fan service mà thôi. Bạn có thể liên tưởng rõ nhất tới các bộ phim trong quá khứ vs hiện tại, khi giờ đi đâu cũng thấy tranh cãi rây-xịt và bôi đen.
Cũng có vài game bị ảnh hưởng bởi yếu tố này, nhưng trong phạm vi Resident Evil và cụ thể là phần 5 remake. Có thể chắc chắn rằng nếu vẫn giữ bối cảnh ở Châu Phi, với kẻ thù là dân làng có sắc tố sẫm màu, mắt đỏ như máu cầm rìu đi chặt thịt, hay mấy cảnh có phần bôi nhọ mấy bộ tộc bản địa ăn thịt người… là kiểu gì game cũng sẽ bị chửi cho to đầu.
Tất nhiên khi RE4 cũng lấy bối cảnh ở làng và plagas, nhưng do kẻ thù màu sáng nên chẳng ai quan tâm cả, mọi người đều cho nó là bình thường. Game thủ thì chẳng ai quan tâm tới màu da cho lắm, trừ trường hợp là chuyển thể thành phim xong phá nát bét nó, như cách mà Netflix đã làm với The Witcher sau mùa 1. Bắn da trắng hay da đen, nói tiếng Anh hay tiếng Thái, nó chẳng có gì quan trọng miễn là cái game đó làm hay.
Thế nên Góc hư cấu tôi rất tò mò và chờ đợi Resident Evil 5 Remake, để xem liệu Capcom có giữ nguyên bối cảnh, hay lại không chịu nổi sức ép mà thay đổi nó. Đây là điều cực kỳ quan trọng có liên quan tới giá trị cốt lõi của game, điều mang tính hệ thống nhiều hơn là vài tranh cãi vớ vẩn về màu da.